INSECTIFICATIE | insecten in je eten

3 maart 2023 | Mary Span | Evolutiegids

Insecten in je eten? De insectificatie is al begonnen

Vanaf januari 2023 hebben Europeanen nu groen licht gekregen van de EU om insecten te kweken, te verwerken en te verkopen. Wereldwijd consumeren al ongeveer twee miljard mensen insecten als onderdeel van hun dieet. De insectensector in Nederland loopt in ieder geval wereldwijd voorop.

De wereldbevolking neemt naar verwachting toe tot 9,1 miljard mensen in 2050, en wereldwijd veranderen voedingspatronen aanzienlijk, waardoor er ongeveer zestig procent meer voedsel moet worden geproduceerd. In veel delen van de wereld, met name Azië-Pacific en Latijns-Amerika, is de consumptie van insecten al duizenden jaren een normaal onderdeel van de dagelijkse keuken. Straatverkopers in Thailand verkopen gefrituurde wormen, krekels en waterinsecten; gasten in China krijgen mieren, termieten en wespen voorgeschoteld; in Mexico worden af ​​en toe levende stinkwantsen op taco’s gestrooid en weggespoeld met tequila en limoen. Niet iedereen wordt direct enthousiast wanneer ik het heb over eetbare insecten, maar toch ligt de toekomst open voor de insectenkwekerijen.

Uit zo’n klein beestje, valt heel veel te halen.
Denk maar aan de opvallend hoge concentratie eiwitten
en de vele vitaminen en mineralen. 

Als dergelijke voedingsmiddelen qua smaak, geur of uiterlijk niet te onderscheiden zijn van andere (normale) voedingsmiddelen, dan zou het de weg moeten effenen voor insectenkweek. Meelwormen bijvoorbeeld zitten boordevol eiwitten en hebben voor het kweken 100 keer minder land nodig dan vee. Bloem op basis van insecten kan bijvoorbeeld worden gebruikt in bakproducten, als volledige of gedeeltelijke vervanging van conventioneel meel. In Mexico bijvoorbeeld werden tortilla’s, die gemaakt waren van insectenmeel in combinatie met maïsmeel en verwerkt in tortilla’s, goed ontvangen. En qua voedingswaarde waren de tortilla’s superieur, met 2% meer eiwit, 1% meer vet en een aanzienlijke toename van essentiële aminozuren, met name fenylalanine en tyrosine. Maar laten we wel wezen, Mexicanen hebben geen moeite met het eten van insecten.

Zin in banenbrood met krekelmeel,
chocoladesprinkhanen met zeezout,
macaroniepasta met insecten,
insectenlolly’s of insectensnacks?
Deze zijn online te bestellen.

Een ander op insecten gebaseerd product dat relatief onzichtbaar in voedingsmiddelen kan worden verwerkt, is insectenolie. De olie kan zowel gebruikt worden als ingrediënt, bijvoorbeeld in hummus of crackers, of als frituurmiddel voor producten als chips. Als je geen zin hebt om rundergehakt te ruilen voor insecteneiwit, dan kun je jouw huisdier voeren met die producten. En boeren kunnen de milieubelastende soja inruilen voor het insecteneiwit om hun vissen, varkens of pluimvee daarmee te voeden.

Inmiddels zijn er ook baanbrekende eiwitten in de maak. Het in Californië gevestigde Upside Foods neemt cellen van levend pluimvee en kweekt ze in laboratoriumomstandigheden. Het eindresultaat is kippenvlees dat volgens Upside identiek is aan conventioneel gekweekt vlees. De Finse biostartup Solein maakt eiwitten uit het niets. Het is gemaakt door een eeuwenoude bacterie te kweken die zich voedt met CO2 uit de lucht en elektriciteit (waterstofbellen geproduceerd met behulp van waterelektrolyse) in een proces dat lijkt op fermentatie.

Voor menselijke consumptie moeten insecten
altijd volledig verhit zijn geweest om te voorkomen
dat ziekteverwekkers kunnen worden overgedragen.

Een kilo meelwormeiwit gebruikt veertig keer minder water dan een kilo varkensvlees. Dankzij hun grootte en compatibiliteit gebruiken meelwormingrediënten dertig keer minder land dan de veehouderij, waardoor ecosystemen worden behouden en ontbossing wordt tegengegaan. Insecten bieden een voedzaam alternatief voor vismeel terwijl tegelijkertijd overbevissing wordt tegengegaan.

Redden we met de kweek van insecten de wereld?

De vraag is of de balans niet verder wordt verstoord. Insecten zijn de opruimers van de natuur, zijn zelf voedsel voor veel andere dieren, en sommige soorten zijn essentieel voor de bestuiving van onze groente- en fruitgewassen. Bovendien zijn insecten net als andere diersoorten voelende wezens. Is het ethisch om zomaar over te stappen naar insectificatie? Er moet nog wel veel onderzoek worden gedaan naar de voedselveiligheid van insectenkweek, want ook insecten kunnen net als andere dieren ziekten overdragen. Het gaat daarbij om enorme aantallen – soms ook invasieve – insecten.

Europeanen zien insecten niet als voedsel, ze vinden ze eerder vies. Insecten kunnen giftige stoffen en micro-organismen bevatten die bij consumptie een gevaar voor de gezondheid kunnen opleveren. Een veganist zal sowieso vriendelijk bedanken. Toch is de hoop van de industrie dat dit soort toepassingen de toegangspoort zal zijn tot een bredere acceptatie van insecten binnen het westerse dieet. Het gebruik van insecten zal een belangrijke stap zijn voor de ecologische toekomst van de planeet, vinden de insectologen. Een Bug Mac komt er hoe dan ook.

AUTEUR MARY SPAN | ©EVOLUTIEGIDS | 230303
Trendjournalist/publicist en auteur van het boek Zinvolle [W]evolutie.
Hou ervan je te inspireren en te activeren voor zinvolle evolutie
in leven en werk, bouwend aan een wereld van nieuwe mogelijkheden.