Alex van Hooff van Burgers’ Zoo:

‘We zijn een evolutionaire onderneming die contrair durft te gaan’

Alex van Hooff van Burgers’Zoo heeft een grote verantwoordelijkheid. Voor de dieren, de bezoekers, de medewerkers, het dierenpark, de natuurbescherming, de wetenschap en de duurzaamheid. Burgers’ Zoo zit in het grote natuureducatieve spectrum waar traditie en continuïteit een grote rol spelen. Alex van Hooff over zijn rol in de evolutie van het beroemde dierenpark.

In 2013 bestond Burgers’ Zoo honderd jaar. Vier generaties van de familie van Hooff hebben hard gewerkt aan de totstandkoming van deze gezonde organisatie. Nu staat Alex van Hooff samen met zijn vrouw Bertine aan het hoofd van een vernieuwende dierentuin. Zijn moeder Greet van Hooff is nog dagelijks betrokken als directieadviseur. “Daar ben ik heel blij mee”, zegt Alex van Hooff, “want mijn vader Antoon van Hooff is in 2004 vrij jong overleden. Dat is heel erg, voor ons maar ook voor het bedrijf. Hij had heel veel ideeën. Gelukkig is mijn moeder nog steeds gezond en betrokken. Ze praat elke dag even met ons. Op die manier kan ze haar kennis en kunde doorgeven.”

Exotisch
Alex van Hooff heeft in Rotterdam algemene economie gestudeerd en hij heeft daarna enkele jaren in de bankwereld gewerkt. “Het leek mij verstandig om naar huis te gaan. Als ik nog van mijn ouders wilde leren, dan moest ik niet te lang wachten. In 1998 ben ik in de dierentuin gaan werken en de switch is me goed bevallen.”
Alex van Hooff typeert zichzelf als een exotische boer. “We wonen bij de ingang van het park en achter ons is het erf. Je hebt als leider veel verantwoordelijkheden. Zo moet ik vooral facilitair ondersteunend zijn en de juiste randvoorwaarden creëren. Het gaat erom de troepen mee te krijgen en dat lukt heel goed. Onze medewerkers zijn zelfs té betrokken. Dat is inherent aan het omgaan met dieren”, zegt Alex van Hooff enthousiast.

Lange termijn
De Arnhemse dierentuin is niet alleen een familiebedrijf maar ook een evolutionaire onderneming. “Wij zijn heel erg gericht op de lange termijn. We laten soms zaken waarmee je snel geld zou kunnen verdienen liggen. We zouden bijvoorbeeld met het ophangen van reclameborden heel veel geld kunnen verdienen, maar dat laten we lopen omdat die borden een grote invloed hebben op de beleving van ons park. Wij willen vooral onze verwondering en bewondering voor de natuur aan onze bezoekers overdragen. Mijn overgrootvader Johan Burgers is begonnen met het huisvesten van dieren in ruime verblijven. Dat was op zich al vernieuwend. Mijn grootouders en ouders hebben weer hele andere zaken toegevoegd. Het is nooit klaar. Dat is soms wel frustrerend, maar vernieuwing geeft ook energie. Zo is Burgers’ Bush in de vorige eeuw de allergrootste vernieuwing in de dierentuinwereld geweest. Waar het bij de Bush om gaat is om de bezoeker het tropisch regenwoud te laten beleven. De ecologie speelt daar een heel grote rol. Wij kijken niet alleen naar wat wettelijk verplicht is, we doen meer. We gaan allianties aan met diverse partners om duurzaam ondernemen mogelijk te maken. Gelukkig wordt de duurzaamheidsgedachte breed gedragen door onze medewerkers.”

Voortrekkersrol
Van Hooff vervolgt zijn verhaal over de geschiedenis van het park: “Mijn ouders hebben een periode meegemaakt dat het financieel beter ging. De mensen kregen meer vrije tijd en het was een tijd van veel technologische vernieuwingen. Daardoor kon mijn vader veel veranderingen doorvoeren. We waren net de tweede ter wereld met een leeuwenpark, de eerste met een chimpansee-eiland en met Burgers’ Bush. We willen weg – en dan zeg ik het wat oneerbiedig – van het sjokken langs de hokken naar het beleven van systemen. Als we de dieren meer ruimte geven, laten ze ook meer sociaal gedrag zien. Met bioloog Frans de Waal hebben we veel onderzoek gedaan. Hij staat heel hoog aangeschreven als de belangrijkste bioloog ter wereld. Wij zijn er trots op dat wij wereldwijd een voortrekkersrol spelen. Daar komt nog bij dat we ons park zonder enige subsidie runnen.”
“Je kunt ervoor kiezen om achterover te leunen, maar zo zitten wij niet in elkaar. We willen steeds beter. Soms is dat best vermoeiend”, verzucht Van Hooff.

Elke leider staat op de schouder van zijn of haar voorganger. Zo ook Alex van Hooff. “Ik vind het fijn dat ik in verband wordt gebracht met mijn vader, want op die manier krijgen mensen in de gaten hoe bijzonder hij was, wat hij betekend heeft voor de dierentuin en hoe groot zijn liefde was voor de natuur. Steeds meer mensen raken verwijderd van de natuur. Ze weten niet meer hoe de natuur functioneert. In het tempo waarmee we nu ontbossen, neemt de essentie van dierentuinen alleen maar toe. Ik ben heel erg blij met onze gemotiveerde en betrokken medewerkers. Als je bij de dieren niet gemotiveerd bent, kun je je werk niet goed doen. Er is veel liefde voor het vak, de natuur en de dieren. Dat geeft een enorme boost aan het gevoel van medewerkers dat je een bijdrage levert aan een betere wereld.”

Digitalisering
Gaat Alex van Hooff ook mee met de digitalisering in het park en de e-marketing? “Voor mij is dat een extra potje op het vuur. In mijn perceptie is er gewoon een medium bijgekomen. Sommige organisaties gaan helemaal voor sociale media en laten de oude media vallen. Voor ons is televisie nog het meest belangrijke medium. Mensen kunnen daar zien wat we doen en waarom we het doen. Waanzinnig belangrijk! Onze medewerkers weten heel goed hoe de media werken, omdat ze daar veel mee te maken hebben gehad. We hebben zo’n zestig cameraploegen per jaar over de vloer. Ik probeer er zo nuchter mogelijk mee om te gaan.”
En met de digitalisering van het park? “Ik ben heel erg anti wat dat betreft”, zegt Alex van Hooff beslist. “Beleving is belangrijk. In rust, in stilte. Monitoren met informatie of video’s leiden alleen maar af van de essentie en van de beleving. In de samenleving hebben we te maken met een overkill aan informatie, hectiek, individualisering, langs elkaar heenlopen en met reclame. Wij proberen daarom in ons park contrair op het dagelijkse leven te gaan. We willen juist dat de bezoekers samen als groep iets beleven. En dan niet met oordoppen op. Het gaat om het genieten en het gebruiken van alle zintuigen. Een dagje dierentuin beleven geeft het leven zin. Naast het leveren van een bijdrage aan een betere wereld is dat voor ons heel belangrijk.”